İstanbul'un Fatih ilçesi sınırları içerisinde Haliç bölgesinde bulunan Balat mahallesi Fener Rum Patrikhanesi ,Or Heim Musevi Hastanesi ,Fener Rum Lisesi halk arasındaki ismiyle Kırmızı Mektep ,Ahriada Sinagogu Maria Muhliotissa Manastırı (burada yaşayan Bizans prensesi Maria Muhliotissa Moğol Hanıyla evlenmek için Moğoslistan’a gittiği için bu yapıya Moğollar’ın Meryem’i Klisesi denilmiştir.) ,Sveti Stefan Bulgar Klisesi , Maraşlı Rum İlkokulu gibi hem tarihsel açıdan hem de mimari açıdan değerli özgün mimariye sahip yapılara el sahipliği yapmaktadır .
1974 yılı içerisindenki 6-7 Eylül olayları etkisiyle bölgede yaşayan Rum nüfusun azalmasıyla buna bağlı olarak Rum mimar ve snatkarların İstanbul’u bilhassa da Balat bölgesini terketmeye başlamasıyla beraber bölgede bulunan Helenistik mimari zamanla azalmaya ve kimliksiz yapılar ortaya çıkmaya başlamıştır .
Bölgenin mimari açıdan baskın unsuru olan Helenistik-Grek mimari yapıların yerini kimliksiz betonarme yapıların almasının başlıca sebepleri arasında neredeyse tüm İstanbul’da görülebileceği gibi İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizde yaşanan işsizlik ,yaşam şartlarının elverişsizliği gibi sorunlar neden olmuştur.
Balat ve Haliç bölgesinin yaşadığı mimari sorunların çözümü için öncelikli olarak yapılması gereken 2013 yılında İstanbul Belediye başkanı olan aynı zaman mimar olan Sayın Dr.Kadir Topbaş’ın dediği gibi**1 İstanbul topgrafisini de içeren dijital mimari modeli hazırlanmalı ve bu dijital model üzerinden silueti bozan,çarpık kentleşmeye sebep olan veyahut sonradan inşaa edilip de bölgenin mimari dokusuna uyumlu olmayan yapılar üniversitelerdeki akademisyenlerden ve ilgili kurullardan müteşekkil konseylerce tespit edilmeli ve gerekli rehabilitasyon planları hazırlanmalıdır.
Bunlara ek olarak Avrupa Birliği ve Yunanistan’daki mimari ve akademik kurullarla ortak hareket edilmeli yapılacak uygulamalar için gerek fikirsel gerekse de maddi destek sağlanmalı ve koordineli bir çalışma yürütülmelidir.
Birçok kültüre ait mimari unsurları birarada barındıran Haliç bölgesi ve gerekse de İstanbul sadece bir heyetin ya da bir grup mimar ve mühendisin kararına bırakılamayacak kadar kompleks bir yapıya sahiptir.
Kaynakça: