Günümüzde hemen hemen her birey tasarım kelimesinin anlamını biliyor. Mimaride olduğu gibi moda alanında da tasarım kavramı pek çok kullanılıyor. Tasarımı bildiğimiz diğer kavramlardan ayıran en büyük özellik sınırlarının olmaması. Peki ya Evrensel Tasarım? Sınırları olmayan bir kavramın herkes tarafından bilinmesi, aslında herkesin mutlaka bir gün ihtiyaç duyacağı evrensel yaklaşımın ikinci planda tutulması, herkes için öngörülen basit ancak fonksiyonel yaklaşımını ele aldığımızda öznel bir yargı gibi durmasına sebep oluyor. Bu bağlamda Evrensel Tasarım pekte evrensel olamıyor.
Evrensel Tasarım Nedir?
Kullanıcı kitlesini herkes olarak belirleyen, kamusal-özel alan ayrımı yapılmaksızın tasarım boyutlarını ihtiyaç duyulması dahilinde değil, tasarım taslak aşamasındayken başlatan, mimari anlamda her bireyi engelli ya da yaşlı kabul edip pozitif ayrımcılık ya da birey eşitliliğini değil, adil yaklaşımın sağlanmasına yönelik çalışmaların ortaya çıkmasını hedefleyen bir tasarım ağı. Mimari yapılarda-kamusal alanlarda fonksiyonel malzemeler ile tasarlanan erişilebilirlik ve açıklığı ön planda tutan bir anlayış. Hata kullanıcı tarafından olsa dahi kullanımda yer alan materyallerin bunu engellemesi hata riskini minimuma indiriyor.
Mimarlık alanında tasarım boyutları ne olursa olsun, kullanıcı herkestir. Doğru tasarım belirli kitleyi ifade etmez, kitle yalnızca ayrımdır ve doğrusal bir yaklaşım evrensel yaklaşımı kelime anlamı ile evrensel yaparak, gerek duyulan ayrımcılığı yok edebilir. Mimarideki yaklaşım Tasarım ve Evrensel Tasarım olarak ikiye ayrılırken bu durumun ötekileştirme olarak kabul görmesi tasarım hatasıdır.
Evrensel Yaklaşıma Örnekler;
Ayarlanabilir ve aynı zamanda hem duş hem lavabo olan fonksiyonel bir tasarım.
Boyutsal olarak standart kabul edilmeyen bir yaklaşım daha.
Kullanıcı kitlesi herkes olan bir tasarım örneği.
Kamusal alanlardaki Evrensel Tasarım yaklaşımı.
Herkes için kullanım kolaylığı.
Akıllı korkuluk ve engelliler için duyumsanabilir yüzey.
Mekanizmalı ya da yalnızca kaydırak standardında kontrol edilebilir yüzey.
コメント